Łemkowie w Centrum Działań Twórczych w Lubinie

Tradycja i nowoczesność w jednym miejscu. W Centrum Działań Twórczych odbędzie się druga edycja festiwalu „Łemkowie w Centrum”. To wydarzenie przybliżające bogactwo kultury łemkowskiej w nowoczesnym wydaniu. W programie zawarto propozycje łączące folklor, sztukę i design – od pokazów mody, przez koncerty i wystawy, po zwiedzanie zabytkowej cerkwi. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.

21 listopada – 18:00, Galeria CUPRUM Arena
Pokaz mody – kolekcja РУСИНКА / RUSYNKA Anny Marii Zygmunt i koncert Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „ŁASTIWOCZKA”

Galeria Cuprum Arena zamieni się tego wieczoru w wybieg modowy inspirowany tradycją Łemków i scenę koncertową. Autorka kolekcji RUSYNKA – Anna Maria Zygmunt – to artystka wizualna i projektantka mody, która od lat łączy współczesne formy sztuki z dziedzictwem mniejszości etnicznych. Jej najnowszy cykl „Rusynka” powstał jako efekt badań etnograficznych nad Łemkowszczyzną i kulturą Rusinów Karpackich, więc na wybiegu zobaczymy autentyczne motywy folkloru przeniesione w awangardową modę.

Po pokazie scenę przejmie Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca „Łastiwoczka” z Przemkowa. To zespół folklorystyczny założony w 2000 roku, który od początku swojej działalności kultywuje autentyczny repertuar pieśni i tańców łemkowskich. Występy „Łastiwoczki” to istny kalejdoskop barwnych strojów i żywiołowych układów tanecznych. Zespół już został uhonorowany prestiżową nagrodą im. Oskara Kolberga i wyróżnieniem „Silesia” za popularyzację kultury ludowej, dlatego warto zobaczyć ich koncert na żywo – będzie energetycznie i autentycznie!

22 listopada – 11:00, Cerkiew Św. Trójcy – Lubin
Zwiedzanie zabytkowej cerkwi z wyjątkowym przewodnikiem

Sobotni poranek zabierze nas w świat architektury i duchowości…
Cerkiew Prawosławna pw. Świętej Trójcy w Lubinie to ważny zabytek lokalnej kultury. Budynek powstał w 1877 roku jako kaplica protestancka, a od 1959 roku służy miejscowej wspólnocie prawosławnej. Z czasem świątynia była remontowana i wzbogacana – m.in. zyskała bogaty ikonostas i charakterystyczne freski. Kapłanem parafii od 2006 roku jest ks. prot. Bogdan Repeła, który osobiście oprowadzi uczestników po wnętrzu cerkwi. Opowie o tradycjach obrządku prawosławnego, pokaże najcenniejsze ikony i przybliży dzieje tej wspólnoty.
Uwaga: na to wydarzenie obowiązują zapisy telefoniczne (tel. 767 560 015), liczba miejsc ograniczona.

„Nikifor. Fenomen samorodnego talentu” – 24.11–19.12, Galeria CDT w Lubinie
Od 24 listopada w Galerii Centrum Działań Twórczych w Lubinie można oglądać wyjątkową ekspozycję „Nikifor. Fenomen samorodnego talentu” – po raz pierwszy w historii miasta prezentującą dzieła Epifaniusza „Nikifora” Krynickiego (1895–1968), najsłynniejszego łemkowskiego malarza-samouka. To niepowtarzalna okazja, by zanurzyć się w świecie jego charakterystycznych akwarel i rysunków – pełnych subtelnych barw, prostych form i niezwykłej szczerości przekazu.

W roku, w którym przypada 130. rocznica urodzin artysty, wystawa staje się pięknym hołdem dla jego dorobku i niezwykłej osobowości twórczej. Prezentowane prace pochodzą z prywatnej kolekcji Roberta Dowhana, obejmującej około pięćdziesięciu kameralnych, lecz wyjątkowo sugestywnych dzieł, z których większość powstała w okresie międzywojennym – uznawanym za najważniejszy etap w twórczości Nikifora.
Wśród eksponatów znalazły się również archiwalne fotografie pochodzące ze zbiorów Pawła Karłyka i Anny Brody-Karłyk, które pozwalają spojrzeć na artystę z bardziej osobistej perspektywy i lepiej zrozumieć jego niezwykłą historię.

To wydarzenie to nie tylko uczta dla miłośników sztuki naiwnej, ale także wyjątkowa okazja, by przybliżyć się do łemkowskich korzeni artysty i odkryć jego geniusz, który zachwycił świat.

 

ŁEMKOWIE W CENTRUM

21 listopada 18.00
Galeria CUPRUM ARENA
Pokaz mody – kolekcja РУСИНКА / RUSYNKA Anny Marii Zygmunt
Koncert Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca„ŁASTIWOCZKA”
Wstęp wolny

22 listopada 11.00
Poznaj Cerkiew Świętej Trójcy w Lubinie
Oprowadzanie – ks. prot. Bogdan Repeła
Proboszcz Parafii Prawosławnej pw. Świętej Trójcy w Lubinie
Wstęp wolny. Obowiązują zapisy – tel. 767 560 015.

NIKIFOR. Fenomen samorodnego talentu
Wystawa w Galerii CDT w Lubinie
24 listopada – 19 grudnia
Wstęp wolny.

Anna Maria Zygmunt (1987)
artystka wizualna, projektantka mody. Absolwentka Szkoły Artystycznego Projektowania Ubioru SAPU w Krakowskich Szkołach Artystycznych, stypendystka Donghua University w Szanghaju (Chiny), stypendystka Ministry Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie Twórczość ludowa (2025) i stypendystka Prezydenta Miasta Krakowa w dziedzinie Sztuki wizualne (2018). Do 2023 roku wykładowczyni SAPU i Dyrektorka Kreatywna Cracow Fashion Week. Specjalizuje się w technice szycia haute couture.

Autorka trzech artystycznych kolekcji ubrań: Łemkowyna (inspirowana strojami i kulturą Łemków), Polexia (inspirowana wielokulturowością Podlasia) i Rusynka (inspirowana strojami i kulturą Rusinów Karpackich). Brała udział w kilkudziesięciu pokazach mody w Polsce i za granicą. Finalistka międzynarodowych konkursów: European Fashion Union w Budapeszcie (Węgry) i Šiuolaikinio meno festivalis VIRUS w Šiauliai (Litwa). Podczas 35. Łemkowskiej Watry w Zdyni otrzymała od organizacji Zjednoczenie Łemków nagrodę za popularyzację kultury łemkowskiej. Wszystkie kreacje i akcesoria tworzone są z autorskich tkanin, malowane, haftowane i zdobione ręcznie, co czyni je unikatowymi.

Projektuje ubrania, szyje, haftuje, maluje, tworzy instalacje artystyczne, rzeźby z tkanin i kostiumy sceniczne dla takich zespołów jak Hańba!, Kirszenbaum czy albańskiego zespołu ludowego Shoqata ORA. Działa zgodnie z ideą mody zrównoważonej i no waste. Pochodzi z Lubatowej w Beskidzie Niskim.

RUSYNKA / РУСИНКА
Na styku mody, pamięci i sztuki konceptualnej powstała kolekcja, która mówi głosem wyciszonym przez dekady. РУСИНКА / Rusynka to najnowsze dzieło Anny Marii Zygmunt.

Artystka czerpie inspiracje z kultury Rusinów Karpackich, tj. Łemków, Zamieszańców, Rusinów Szlachtowskich i Wengrinów, przywracając ich zapomniany głos we współczesnym świecie sztuki. Motywem przewodnim kolekcji jest koronka szydełkowa, wykonana ręcznie przez Mamę i inne kobiety z rodziny projektantki, także te, które już dawno odeszły, oraz charakterystyczne ręczne hafty. Unikatowa kolekcja kobieca powstała zgodnie z ideą mody zrównoważonej, z wykorzystaniem upcyklingowych tkanin. To moda konceptualna – kolekcja zamknięta jest w cyklu życia i śmierci rusińskiej kobiety, tworząc opowieść o narodzinach, najważniejszych wydarzeniach z jej życia i o przemijaniu. Projekt inspirowany strojami, kulturą i obrzędami Rusinów to hołd dla wielokulturowości regionu pogranicza, z którego pochodzi projektantka. Kolekcja Rusynka jest niczym ikona – nie tylko z racji misternych haftów czy ręcznie tworzonych koronek, ale przede wszystkim jako obiekt medytacji nad kobiecym ciałem, tożsamością i przemijaniem.

ŁEMKOWSKI ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „ŁASTIWOCZKA”
Zespół Łastiwoczka powstał w 2000 roku w Przemkowie a jego założycielami byli Małgorzata Herbut i Adam Boczniewicz. Początkowo członkami zespołu były dzieci pochodzące z Przemkowa i okolic, które poprzez śpiew kultywowały tradycję przodków.

W 2006 roku nowi instruktorzy Anna i Andrzej Peregrym wspólnie z władzami Koła Stowarzyszenia Łemków w Przemkowie podjęli decyzję o przekształceniu grupy śpiewaczej w Zespół Pieśni i Tańca Łastiwoczka co przyczyniło się do opracowania choreografii tańców tradycyjnie tańczonych przez Łemków. Za sprawą choreografów zespół do dziś prezentuje choreografie zawierające tradycyjne łemkowskie układy taneczne.
Zespół Pieśni i Tańca Łastiwoczka poprzez swój bogaty repertuar taneczny pokazuje kulturę zarówno wschodniej, jak i zachodniej Łemkowszczyzny a prezentowany śpiew to skarbnica ballad, przyśpiewek czy śpiewów obrzędowych.